Lupus is een auto-immuunziekte: het lichaam creëert afweerstoffen tegen de lichaamseigen cellen, ipv bijvoorbeeld tegen een indringende bacterie of virus. Bij lupus wordt specifiek het bindweefsel van het lichaam getroffen, en het bindweefsel (ook wel fascia genoemd) is overal. Omdat het afweersysteem dan in de aanval gaat tegen zo een integraal deel van het lichaam, wordt lupus ook beschouwd als een systeemziekte, waarbij de eigen organen en spieren worden aangevallen.
Prevalentie
Officieel wordt lupus niet als een erfelijke aandoening beschouwd, maar indien lupus voorkomt in je familie, is de kans veel groter dat jij het ook ontwikkelt. De cijfers variëren wereldwijd: van 4 tot 250 mensen per 100.000. Lupus treft de geslachten niet gelijk: tot wel 90% van de mensen die lupus hebben, zijn vrouwen.
Lupus: dieper dan de oppervlakte
Lupus kan verschillende organen treffen, maar de meest voorkomende variant is deze waarbij de huid en de gewrichten aangetast worden. Bij deze eerste vorm wordt de naam van de aandoening duidelijk: lupus betekent "wolf" in het Latijn. Bij een aangetaste huid vormt zich een kenmerkend uitslagpatroon op het gelaat. Rode uitslag tekent zich uit over de neus en wangen, wat een vlindervormig patroon vormt, zoals bij een wolvensnoet en –muil. Mensen met lupus zijn vaak ook erg gevoelig voor UV-stralen en vermijden overmatige blootstelling best zo veel mogelijk.
Lupus brengt echter meer met zich mee dan esthetisch hinderlijke huiduitslag. Zoals eerder vermeld, komen gewricht- en spierontstekingen vaak voor, maar nier-, hart- en vaatontstekingen en longproblemen kunnen zich ook ontwikkelen. Gezondheid en Wetenschap BE rapporteert dat er zich zelfs psychiatrische symptomen kunnen ontwikkelen, zoals waanbeelden en geheugenstoornissen (dit wordt ook wel "lupus mist, of lupus fog" genoemd). Lupus reikt dus verder dan de oppervlakte: het is een systeemziekte, geen huidaandoening. Er kunnen zich ook vagere en algemene ziektesymptomen voordoen, zoals koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en plots gewichtsverlies. Vooral de vermoeidheid kan het dagdagelijkse leven voor lupuspatiënten erg uitdagend maken. Ook de psychologische tol mag niet onderschat worden. De Amerikaanse organisatie Lupus Research Alliance vermeldt dat 25% van lupuspatiënten kampen met depressie en dat tot 37% van de patiënten worstelen met angststoornissen.
Huidlupus, of DLE
Huidlupus, of discoïde lupus erythematosus, is een lupusvariant die wél alleen de huid treft. De vlinderachtige uitslag manifesteert zich dan ook op het gelaat, maar er vormen zich ook vaak schijfachtige, rode uitslagplekken in de hals, op de handen en op de armen. Deze uitslag kan gaan schilferen, jeuken en laat dikwijls littekens achter. Dit zijn huidgebieden die vaak blootgesteld zijn aan de zon: de belangrijkste preventie van opstoten die je kan doen is altijd zonnebescherming dragen, ook in de winter, ook als het regent. Naargelang de ernst van de uitslag, kan je arts er voor kiezen om de uitslag te behandelen met een cortisonecrème, maar langdurig gebruik van dit geneesmiddel kan de zaak verergeren.
Is er een behandeling voor lupus?
Lupus kan niet genezen, maar wel gemonitord worden. De ziekte kan met agressieve opstoten verlopen en dan weer een hele tijd sluimeren. De diagnose van lupus kan nooit met 100% zekerheid gesteld worden en staat of valt steeds bij het oordeel van een specialist, na verschillende bloedtesten en onderzoeken.
Lupus wordt vooral behandeld met symptoom-bestrijdende middelen. Aangezien de aard van het beestje ontstekingen van het bindweefsel betreft, zullen er vaak ontstekingsremmende middelen gegeven worden. Deze ontstekingen ontstaan doordat het afweersysteem tegen het eigen lichaam in actie schiet. Daarom worden er ook vaak immunosuppressieve (immuunsysteem-onderdrukkende) geneesmiddelen voorgeschreven. Hierdoor zwakken de aanvallen van het afweersysteem tegen het eigen lichaam af, maar ook de kracht tegen effectieve indringers van buitenaf.
Meer weten over het dagelijks leven met lupus?
De Engelstalige website van Lupus UK biedt verschillende waardevolle infobronnen en –brochures aan over lupus en hoe er mee om te gaan in het dagelijks leven. Van je eet- tot sportpatroon, je kan er professionele info over terugvinden. Ook op onze apotheekwebsite kan je een deskundig en beknopt gezondheidsdossier over lupus terugvinden.
