Wanneer je aan een hartaanval denkt, stel je je waarschijnlijk een eerder dramatische toestand voor waarbij iemand een intense pijn ervaart op de borst, naar zijn linkerarm grijpt en als het ware bewusteloos op de grond valt.
Hartaanvallen manifesteren zich echter meestal niet zo extreem. Sommige hartaanvallen brengen enkel milde symptomen met zich mee die mensen niet als signalen van een hartaanval opmerken: brandend maagzuur, vermoeidheid, overbelasting van de borstspier. Soms zijn er zelfs helemaal geen symptomen. Men spreekt dan van een “stille” hartaanval.
Wat is een hartaanval?
Bij een hartaanval is de bloedtoevoer naar het hart verstoord. Andere benamingen voor een hartaanval zijn een hartinfarct of een myocardinfarct.
Via het bloed worden er continu voedingsstoffen en zuurstof naar het hart en de rest van het lichaam vervoerd. De bloedvaten die het hart van bloed voorzien zijn de kransslagaderen, die als een soort krans rond het hart liggen. Bij een hartinfarct is een deel van de kransslagaderen verstopt. Het hart krijgt te weinig zuurstof, met beschadiging tot gevolg. Het deel van het hart dat beschadigd is, pompt geen bloed meer door het lichaam.
Wanneer bepaalde lichaamsdelen onvoldoende bloed, en dus zuurstof en voedingstoffen, krijgen, ontstaan er klachten. Volgende klachten kunnen geleidelijk opkomen of plotseling ontstaan.
- drukkende pijn op de borst, die kan uitstralen naar de keel, kaak schouder, arm of rug
- misselijkheid, zweten, braken
- angst, bang om dood te gaan
- kortademigheid
- Rusteloosheid
Zoals reeds aangegeven in de inleiding kan een hartinfarct zich ook voordoen zonder dat er klachten optreden. Er wordt dan gesproken van een ‘stil infarct’ of misschien een meer toepasselijke naam ‘niet-herkende” hartaanval.
De incidentie van stille hartaanvallen is niet bekend, net omdat ze per definitie onopgemerkt blijven. Internationale schattingen hebben ze echter ergens tussen de 20 % en 60 % van alle hartaanvallen gezet. Dit afhankelijk van studie tot studie.
Een stille hartaanval identificeren
Mensen die een “stille” hartaanval kregen, komen daar vaak pas achter als ze een Electrocardiogram (ECG) hebben laten nemen en wanneer de arts merkt dat er tekenen zijn die wijzen op hartschade. Dit ECG kan bij een jaarlijks routineonderzoek genomen zijn of zelfs bij toeval, bv. bij een screening voor sportactiviteit.
Net als bij traditionele symptomatische hartaanvallen, veroorzaakt een stille hartaanval een blokkade van de bloeddoorstroming naar het hart. Dit verwondt en littekent een deel van de hartspier en die tekens kan men zien op een ECG.
Hou er rekening mee dat, ondanks het feit dat de hartaanval misschien niet opgemerkt werd en dus niet als dusdanig werd herkend, de letsels daaruit volgend wel degelijk echt zijn. Je loopt ook een hoger risico op hartfalen of een nieuwe hartaanval. In feite is een stille hartaanval een luid signaal van je lichaam dat aangeeft dat er een of ander gezondheidsprobleem is dat de nodige aandacht verdient.
Wat te doen na een stille hartaanval?
Als je ontdekt dat je een niet herkende hartaanval gehad hebt, is het belangrijk om actie te ondernemen.
Een eerste stap is het in kaart brengen van eventuele cardiovasculaire risicofactoren.
Dit doe je bij je huisarts of cardioloog. Mogelijke risicofactoren zijn hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte, overgewicht, roken, een familiegeschiedenis van hartaandoeningen, eventuele vroege menopauze of pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging of zwangerschapshypertensie) …
Samen met je arts ga je dan, in een volgende stap, kijken welke screenings er nodig zijn en hoe frequent deze screenings dienen te gebeuren. Eventueel dient medicatie opgestart te worden.
Tot slot en misschien wel de belangrijkste stap die men kan zetten na een stille hartaanval is het aankweken of verder volgen van een gezonde levensstijl. Dit bestaat onder andere uit volgende aspecten:
- Hart-gezond eten kan een grote impact hebben. Een voedingspatroon met veel fruit en groenten, volle granen en gezonde vetten, het vermijden van bewerkte voedingsmiddelen, evenals te veel verzadigde vetten en suikers, werken dus ondersteunend.
- Voldoende bewegen is sowieso een aandachtpunt bij cardiovasculaire problemen.
- Aandacht geven aan een gezond slaappatroon is ook van belang.
- Coping-mechanismen aanleren om stress te verlagen indien dit nodig is, is zeker en vast een aanrader.
- Balans vinden tussen werk en ontspanning kan ook beschermend werken.
Ontdekken dat je een niet-herkende hartaanval heeft gehad, kan zeer verontrustend zijn. Zie het echter als een kans, een input van informatie. In het meest ideale geval is het een extra stimulans om een gezondere levensstijl aan te nemen en je op regelmatige basis te laten checken. Dit zal niet alleen de cardiovasculaire risicofactoren beperken en dus op die manier beschermend werken tegen een nieuwe hartaanval, maar komt je volledige gezondheid ten goede.
Copywriter: Ria Plasschaert
Redactie: Inge Bleyweert
